تاریخچه و سیر تکامل خانواده هوندا CB

. ریشه‌ها: از CB92 تا CB72 و CB77 سوپرهواک

برای بررسی سیر شکل‌گیری خانواده CB، لازم است چند قدم به عقب برداریم و به مدل‌هایی نگاه کنیم که پایه‌های این نسل را ساختند. پیش از آن‌که CB به یک نام شناخته‌شده تبدیل شود، هوندا با چند مدل کم‌حجم اما کاملاً هدفمند، زیرساخت فنی و هویتی این خانواده را شکل داد که مسیر رسیدن به CB های پرقدرت دهه‌های بعد را هموار کردند. در ادامه درباره این مدل‌ها صحبت خواهیم کرد.

۱.۱. CB92 Benly؛ شروع رسمی سری CB

اولین موتور مهم این خانواده، Honda CB92 Benly بود که اواخر دهه‌ ۵۰ و اوایل دهه‌ ۶۰ میلادی در ژاپن و اروپا عرضه شد. این موتور یک انجین تویینِ ۱۲۴ سی‌سی چهارزمانه با شاسی فلزی پرس‌شده داشت و در کلاس خود از شتاب و سرعت بسیار خوبی برخوردار بود. حداکثر قدرت انجینِ این موتورسیکلت حدود ۱۲ اسب بخار در ۱۰۵۰۰ دور در دقیقه بود که آن زمان دور موتور و توان فوق‌العاده‌ای محسوب می‌شد.

CB92 با این‌که کوچک بود، نشان داد هوندا می‌تواند یک موتور کوچک ولی پرقدرت، قابل‌اعتماد و مهندسی‌شده بسازد؛ چیزی که بعدها به DNA تمام CB ها تبدیل شد.

۱.۲. CB72 و CB77 Superhawk؛ اولین اسپرت‌های واقعی

روند تولید موتورسیکلت‌های CB در دهه‌ ۶۰ با معرفی CB72 (۲۵۰ سی‌سی) و بعد CB77 Superhawk (۳۰۰–۳۰۵ سی‌سی) جدی‌تر دنبال شد. در این موتورها برای اولین بار، به‌جای فریم پرس‌شده از فریم لوله‌ای فولادی و فورک تلسکوپی جلو استفاده شد.

CB77 حدود ۲۸ اسب بخار قدرت داشت و حداکثر سرعت آن نزدیک به ۱۶۰ کیلومتر بر ساعت بود. همه این‌ها باعث شد که در آن زمان یک «اسپرت واقعی» محسوب شود و البته هنوز هم خیلی‌ها CB77 را یکی از مهم‌ترین موتورهای اسپرت کلاسیک هوندا می‌دانند.

۲. CB450؛ «بلک بامبر» و اولین بیگ‌بایک هوندا

اواسط دهه‌ ۶۰، هوندا تصمیم گرفت سراغ کلاس‌های بزرگ‌تر برود و نتیجه‌اش شد Honda CB450 که به خاطر رنگ و استایل خاصش به Black Bomber معروف شد. این موتور چند ویژگی مهم داشت:

• انجین ۴۴۴ سی‌سی دوقلو (Parallel Twin) با DOHC که در آن زمان برای کلاس ۴۵۰ سی‌سی واقعاً بی‌نظیر بود.
• این موتور حدود ۴۵ اسب بخار قدرت (در ۹۰۰۰ دور در دقیقه) داشت و به همین دلیل به‌سرعت وارد رقابت با موتورسیکلت‌های انگلیسی آن دوره شد.
• گیربکس ۵ سرعته
• ترمزهای درام
• شاسی توبلار کلاسیک

CB450 به لحاظ فروش توانست به یک موفقیت نسبی برسد، اما از نظر تکنولوژی نشان داد هوندا می‌تواند موتورهای بزرگ‌تر و قدرتمندتر هم بسازد. هوندا بعدها از تجربه‌ ساخت این مدل برای تولید سوپربایک بعدی یعنی CB750 استفاده کرد.

۳. انقلاب ۱۹۶۹: Honda CB750 Four و تولد سوپربایک

سری CB با عرضه‌ Honda CB750 Four به نقطه‌ عطف خود رسید. این موتور که در سال ۱۹۶۹ معرفی شد، به باور بسیاری از کارشناسان، اولین سوپربایک واقعی دنیا بود.

از مهم‌ترین ویژگی‌های این مدل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• موتور چهار سیلندر خطی ۷۳۶ سی‌سی چهار زمانه
• فناوری میل‌سوپاپ بالاسری (SOHC)
• ترمز دیسکی جلو
• استارت برقی در کنار استارت Kick
• قدرت حدود ۶۷ اسب بخار در ۸٬۰۰۰ دور و گشتاور نزدیک به ۶۰ نیوتن‌متر

CB750 هم از نظر طراحی، هم تکنولوژی و هم قیمت، بازار را زیر و رو کرد. بعد از موفقیت CB750، نسخه‌های مختلفی مثل K1، K2، K3 و K4 با تغییرات ظاهری و کمی تغییرات فنی وارد بازار شدند.

۴. اوایل دهه ۷۰؛ گسترش خانواده چهار سیلندر

پس از CB750، هوندا تصمیم گرفت همان فناوری‌ها را به حجم‌های پایین‌تر هم منتقل کند تا بتواند طیف وسیع‌تری از مشتریان را پوشش دهد. نتیجه این تصمیم، تولید و عرضه چند مدل معروف زیر بود:

۴.۱. CB500 Four و CB550 Four

• CB500 Four (اوایل دهه ۷۰): به لحاظ ظاهر شبیه CB750 بود؛ اما حجم انجین چهار سیلندر آن حدود ۴۹۸ سی‌سی بود. حداکثر قدرت این انجین حدود ۴۸ اسب بخار بود. این موتور تعادل خوبی بین وزن، قدرت و قیمت داشت و در مسابقات TT هم موفق ظاهر شد.
• CB550K و CB550F (اواسط دهه ۷۰): این مدل‌ها نسخه به‌روز شده CB500 با حجم ۵۴۴ سی‌سی بودند که حداکثر قدرت آن‌ها به حدود ۵۰ اسب بخار می‌رسید. این موتورها طراحی اسپرت‌تر و اگزوز سبک‌تری داشتند.

۴.۲. CB350F و CB400F؛ چهار سیلندرهای کوچک کلاسیک

در کنار مدل‌هایی که انجین دوقلو داشتند، هوندا یک چهار سیلندر کوچک هم معرفی کرد:

• CB350F: کوچک‌ترین چهار سیلندر جهان بود که به تولید انبوه رسید. این موتور یک انجین ۳۲۵ سی‌سی با حدود ۳۴ اسب بخار قدرت داشت.
• CB400F: نسخه ارتقاء یافته مدل قبلی بود با یک انجین ۴۰۸ سی‌سی و یک گیربکس ۶ سرعته. طراحی آن نسبت به مدل قبلی به سبک کافه‌ریسر نزدیک‌تر بود. این مدل هنوز هم بین کلاسیک‌بازها محبوب است.

۳.۴. پرفروش‌های اقتصادی: CB350، CB250، CB200، CB175 و CB125

در کنار موتورهای چهار سیلندری که در آن دوران تولید می‌شدند، هوندا بخشی از تولیدات خود را هم به موتورهای کوچک‌تر اختصاص داد؛ موتورهایی که برای استفاده روزمره و معمولی گزینه‌های مناسبی بودند:

• CB350: این مدل یک انجین دوقلو ۳۲۵ سی‌سی با حدود ۳۶ اسب بخار قدرت داشت و خیلی سریع به یکی از مدل‌های پرفروش تبدیل شد.

• CB250: نسخه کوچک‌تر با حدود ۳۰ اسب بخار قدرت بود که برای عرضه در بازارهایی مثل اروپا تولید شد.

• CB200 و CB175: این دو مدل از بهترین موتورهای سبک شهری آن زمان بودند که چالاکی خوب و قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ای داشتند.

• CB125 و CB100: این دو مدل هم برای کسانی تولید شدند که تازه‌کار بودند و به دنبال یک موتور سبک و کم‌مصرف می‌گشتند.

۴.۴. مدل‌های خاص: Hondamatic، کافه‌ریسر و مدل‌های مسابقه‌ای

در همین دوره، هوندا چند مدل خاص هم معرفی کرد تا قابلیت‌های مهندسی خود را به رخ بکشد:

• CB750A Hondamatic: نسخه‌ای از CB750 بود که یک گیربکس دو سرعته نیمه اتوماتیک داشت. نکته جالب اینکه در این مدل تعویض دنده دستی انجام می‌شد، اما کلاچ‌گیری حذف شده بود. این سیستم از تکنولوژی جعبه‌دنده خودکار خودروهای هوندا الهام گرفته بود.

• CB92R: نسخه مسابقه‌ای سبک‌ CB92 بود که ترمزهای درام قوی‌تر و طراحی فنی اسپرت‌تری داشت.

• CB125 Cafe Racer: از نظر فنی نزدیک به CB125 بود، با این تفاوت که فرمان پایین‌تر، زین متفاوت و استایل اسپرت‌تری داشت.

۵. دهه ۸۰؛ CBX شش سیلندر و CBX750F

با ورود به دهه ۸۰، هوندا تصمیم گرفت یک‌بار دیگر مرزهای بازار موتورسیکلت را با عرضه مدل‌های زیر جابه‌جا کند:

۵.۱. CBX1000؛ شش سیلندر افسانه‌ای

Honda CBX1000 در ابتدای دهه ۸۰ (یا اواخر دهه ۷۰) معرفی شد. این موتور یک انجین شش سیلندر خطی ۱۰۴۷ سی‌سی داشت که می‌توانست حدود ۱۰۵ اسب بخار قدرت تولید کند.
هرچند CBX بیشتر با هدف نمایش فناوری‌های هوندا تولید شد، اما به‌خوبی نشان داد که هوندا تا چه حد بر معماری موتورهای چند سیلندر تسلط دارد.

۵.۲. CBX750F؛ اسپرت-تورینگ مدرن

CBX750F یک انجین چهار سیلندر ۷۴۸ سی‌سی داشت و مجهز به ترمزهای دیسکی در جلو و عقب و یک سیستم تعلیق نسبتاً پیشرفته بود.
این مدل بیشتر یک موتور اسپرت-تورینگ محسوب می‌شد و نکته جالب اینکه نیروهای پلیس ژاپن و برخی کشورهای اروپایی از همین مدل و نسخه‌های مشابه آن استفاده می‌کردند.

۶. دهه ۹۰ و ۲۰۰۰؛ Hornet، Big One و نسل جدید نیکدها

با ورود به دهه ۹۰، بازار به سمت نیکدبایک‌های اسپرت و موتورهای چند منظوره شهری رفت. هوندا هم در این راستا سری CB خود را با تولید مدل‌های زیر به‌روز کرد:

۶.۱. CB600F Hornet

CB600F Hornet یکی از مهم‌ترین نیکدهای دهه ۹۰ بود که یک انجین چهار سیلندر داشت. این انجین همان انجین CBR600 بود، با این تفاوت که عملکرد نرم‌تری داشت.
از دیگر ویژگی‌های این مدل می‌توان به شاسی کامپکت، طراحی مینیمال و هندلینگ بسیار تیز اشاره کرد. همه این ویژگی‌ها در کنار هم باعث شدند این مدل به‌سرعت به یکی از محبوب‌ترین موتورها برای شهر و تفریح آخر هفته در اروپا تبدیل شود.

۶.۲. CB1000F / Big One و CB1300

در کلاس بزرگ‌تر، هوندا CB1000 Big One و بعدها CB1300 را معرفی کرد؛ نیکدهای چهار سیلندری که گشتاور بالا و ظاهر کلاسیک–مدرن داشتند.
تمرکز طراحی این مدل‌ها بیشتر بر راحتی و تورینگ سبک بود و عمدتاً برای عرضه در ژاپن و اروپا تولید می‌شدند.

۷. دهه ۲۰۱۰؛ بازگشت به ریشه‌ها با CB1100 و Neo Sports Café

با ورود به دهه‌ ۲۰۱۰، هوندا تلاش کرد هویت موتور کلاسیک هوندا را با نیازهای جدید بازار ترکیب کند. نتیجه این رویکرد، تولید مدل‌های زیر بود:

۷.۱. CB1100؛ ادای دین به CB750

در سال ۲۰۱۰، هوندا CB1100 را معرفی کرد که با الهام از CB750 طراحی شده بود. این مدل یک انجین چهار سیلندر خطی هوا-روغن خنک با حجم ۱۱۴۰ سی‌سی داشت. همه قسمت‌های این مدل اعم از باک، صندلی دو تکه، چراغ گرد و چرخ‌های پره‌ای یا آلیاژی نشان از این داشتند که این موتور به سبک کلاسیک طراحی شده است. هدف از تولید این مدل قدرت نبود در واقع هوندا در تولید این مدل بر گشتاور میانی و سواری آرام تمرکز کرده بود.

CB1100 را می‌توان یک نسخه ارتقا یافته از CB750 دانست که مجهز به ترمز ABS، سیستم سوخت انژکتوری و استانداردهای آلایندگی جدیدتر بود.

۷.۲. CB500F، CB650F/R و CB1000R؛ ظهور نسل Neo Sports Café

با ورود به دهه‌ ۲۰۱۰، هوندا تلاش کرد هویت کلاسیک سری CB را با نیازهای جدید بازار ترکیب کند. نتیجه این رویکرد، تولید مدل‌های زیر بود:

۷.۱. CB1100؛ ادای دین به CB750

در سال ۲۰۱۰، هوندا CB1100 را معرفی کرد که با الهام از CB750 طراحی شده بود. این مدل یک انجین چهار سیلندر خطی هوا–روغن‌خنک با حجم ۱۱۴۰ سی‌سی داشت. تمام قسمت‌های این مدل، اعم از باک، صندلی دوتکه، چراغ گرد و چرخ‌های پره‌ای یا آلیاژی نشان می‌دادند که این موتور با سبک کلاسیک طراحی شده است.
هدف از تولید این مدل، قدرت بالا نبود؛ در واقع هوندا در طراحی آن بر گشتاور میانی و سواری آرام تمرکز کرده بود.

CB1100 را می‌توان یک نسخه ارتقاء ‌یافته از CB750 دانست که مجهز به ترمز ABS، سیستم سوخت‌رسانی انژکتوری و استانداردهای آلایندگی جدیدتر بود.

۷.۲. CB500F، CB650F/R و CB1000R؛ ظهور نسل Neo Sports Café

از اواسط دهه ۲۰۱۰، هوندا مدل‌های جدیدی را با حجم‌های ۵۰۰، ۶۵۰ و ۱۰۰۰ سی‌سی عرضه کرد:

• CB500F: این مدل یک موتور نیکد دو سیلندری با حدود ۴۷ تا ۴۸ اسب بخار قدرت بود. این مدل جزء موتورهای سبک و اقتصادی آن زمان محسوب می‌شد و به همین دلیل بین تازه‌کارها به‌سرعت محبوب شد.
• CB650F و سپس CB650R: این دو مدل، چهار سیلندرهای میان رده‌ای بودند که با سبک نئو اسپرت کافه طراحی شده بودند.
• CB1000R: این مدل یک پرچم‌دار نیکد بود که طراحی آن از CBR1000RR الهام گرفته شده بود. از ویژگی‌های این مدل می‌توان به شاسی جمع‌وجور و طراحی مینیمال و تهاجمی آن اشاره کرد.

 فلسفه مشترک سری CB

تقریباً همه مدل‌های سری CB هوندا، چند ویژگی کلیدی مشترک دارند:

1. انجین چهارزمانه، دور بالا
2. هندلینگ قابل پیش‌بینی و مناسب استفاده روزمره
3. نگهداری نسبتاً ساده و قطعات در دسترس
4. طراحی کاربردی و بدون زمان

تفاوت مدل‌های Honda CB و Honda CBR

اگر بخواهیم فلسفه و کاربری دو خانواده CB و CBR را مقایسه کنیم، باید به این نکته توجه کنیم که هوندا هر یک از این سری‌ها را با هدفی کاملاً متفاوت طراحی کرده است.

سری Honda CB: نیکد، شهری، کاربردی

خانواده CB ریشه‌ کلاسیک دارند و از ابتدا با هدف استفاده روزمره و سواری چند منظوره ساخته می‌شدند. مهم‌ترین ویژگی‌های سری CB عبارت‌اند از:

• فرمان باز و صاف برای کنترل راحت در شهر
• طراحی نیکد یا نئوکلاسیک (بدون فلاپ‌های آیرودینامیکی)
• موتورهای کم‌تنش‌تر با تمرکز بر گشتاور میانی
• سواری آرام‌تر، نرم‌تر و مناسب مسیرهای طولانی
• نگهداری آسان‌تر
• مصرف سوخت اقتصادی‌تر

سری Honda CBR: اسپرت، پیست‌محور و سرعتی

خانواده CBR کاملاً در نقطه مقابل قرار دارند. هدف از تولید این سری، عملکرد بالا، سرعت، چابکی و هندلینگ متناسب با مسابقه بود.

از ویژگی‌های اصلی سری CBR می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• فلاپ‌های آیرودینامیکی برای کاهش فشار باد
• فرمان پایین‌تر
• موتورهای دور بالا با قدرت بیشتر
• طراحی متناسب با سواری اسپرت و پیست
• سیستم‌های پیشرفته‌تر مانند ABS اسپرت، کنترل کشش، حالت‌های سواری مختلف، کوئیک‌شیفتر و…

جمع‌بندی

خانواده هوندا CB یکی از معدود مجموعه‌هایی است که توانسته طی بیش از شش دهه، هم خود را با تغییرات بزرگ صنعت موتورسیکلت وفق دهد و هم هدف اولیه خود را حفظ کند. از Benly کوچک دهه‌ ۵۰ تا سوپربایک افسانه‌ای CB750، از چهار سیلندرهای جمع‌وجور دهه‌ ۷۰ تا CBX1000 شش سیلندری و در نهایت نئوکلاسیک‌های دهه‌ ۲۰۱۰؛ همه یک چیز را نشان می‌دهند:

موتورهای سری CB برای استفاده روزمره، سواری راحت و دوام بالا ساخته می‌شوند و فلسفه‌ طراحی آن‌ها بر سرعتِ مطلق یا قدرت‌نمایی متمرکز نیست.

به‌طور خلاصه می‌توان گفت سری CB میراثی از گذشته است که امروز هم به حیات خود ادامه می‌دهد و آینده‌اش نیز همچنان روشن به نظر می‌رسد.

نکته آخر اینکه اگر صاحب یک موتورسیکلت هوندا هستید، می‌توانید علاوه بر قطعات یدکی و مصرفی، تمام تجهیزات موردنیازتان مثل کلاه کاسکت وسپایی، کلاه کاسکت فک‌ متحرک و حتی تجهیزات امنیتی مثل قفل و زنجیر موتور را به‌صورت نقد و اقساط از فروشگاه دکتر موتوری تهیه کنید.

سؤالات متداول

۱. آیا موتورهای سری CB برای تازه‌کارها مناسب هستند؟

بله. بسیاری از مدل‌های CB به‌خصوص کلاس‌های ۱۲۵، ۲۵۰، ۳۰۰ و ۵۰۰ سی‌سی به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که کنترل‌پذیری بالایی داشته باشند.

۲. کدام مدل‌های سری CB برای استفاده شهری بهتر هستند؟

مدل‌هایی مانند CB250،CB300،CB500F و Hornet 600 جزء بهترین گزینه‌ها برای استفاده روزمره هستند. این موتورها مصرف سوخت کم، وزن مناسب و هندلینگ راحتی دارند.

۳. اولین مدل خانواده Honda CB چه سالی معرفی شد؟

قدیمی‌ترین عضو این خانواده Honda CB92 Benly است که در سال ۱۹۵۹ معرفی شد