کارت شناسایی موتورسیکلت سند دیجیتالی و رسمی مالکیت وسیله است که پس از انجام مراحل شمارهگذاری توسط پلیس راهنمایی و رانندگی صادر میشود. این کارت حاوی اطلاعات کاملی از وسیله نقلیه و مالک آن از جمله شماره پلاک، شماره شاسی، شماره موتور، نام و کد ملی مالک، مدل و رنگ موتور سیکلت است
همراه داشتن کارت موتور هم مثل کارت خودرو هنگام تردد در همه جاده و خیابانها الزامی است. لازم به ذکر است که بسیاری از کارهای قانونی مانند خرید و فروش وسیله نقلیه، دریافت کارت سوخت، بیمه کردن موتور یا استعلام خلافی مستلزم داشتن این کارت است.
همین دلیل صدور بهموقع کارت شناسایی موتورسیکلت و پیگیری مراحل دریافت آن اهمیت زیادی دارد. در ادامه این مطلب، مسیر صدور کارت موتور در سال ۱۴۰۴ و روشهای پیگیری وضعیت آن را از مرحله ثبت پلاک تا دریافت فیزیکی کارت بررسی خواهیم کرد.
به جمع مشتری ثابتهای دکتر موتوری اضافه شو و اولین کد تخفیفت رو دریافت کن. این کد تخفیف تاریخ انقضا نداره، ممکنه یه روزی به کارت بیاد.
مراحل صدور کارت موتورسیکلت از صفر تا صد
۱. ثبت مشخصات در مرکز شمارهگذاری
پس از تعویض پلاک موتور یا ثبت پلاک برای موتورسیکلت نو، نمایندگی فروش یا مرکز تعویض پلاک اطلاعات وسیله و مالک جدید را در سیستم پلیس راهور ثبت میکند.
در این مرحله مدارکی مانند برگ سبز (سند مالکیت)، مدارک هویتی خریدار، بیمهنامه و نشانی محل سکونت اخذ و در سامانه شمارهگذاری درج میشود. پس از تأیید اولیه اطلاعات، پرونده خودرو یا موتورسیکلت به واحد صدور اسناد در ناجا (پلیس راهور) ارسال میشود.
در واقع، پایان مراحل تعویض پلاک آغاز روند صدور کارت است و مالک باید رسید مربوط به تحویل مدارک را از مرکز شمارهگذاری موتورسیکلت دریافت کند و تا زمان رسیدن کارت نزد خود نگه دارد.
۲. تأیید نهایی و چاپ کارت در سامانه راهور
پس از ثبت اطلاعات، صدور کارت شناسایی وارد مرحله چاپ میشود. در این مرحله کارت هوشمند با مشخصات موتورسیکلت و مالک آماده میشود و پس از آن وضعیت کارت را میتوان در سامانه راهور پیگیری کرد. مالک میتواند با استفاده از شناسه پلاک وسیله نقلیه یا کد ملی خود (به همراه پلاک) وارد درگاه پیگیری کارت در سایت راهور (یا سایت رهگیری مرسولات سازمانی ناجا) شود و وضعیت صدور کارت را بررسی کند.
در سامانه معمولاً سه حالت برای نمایش کارت در نظر گرفته شده است:
- در حال چاپ
- تحویل به پست
- توزیع توسط پستچی
بهطورمعمول، روند کامل صدور و چاپ کارت کمتر از دو هفته زمان میبرد اما ممکن است در شرایط خاص بیشتر طول بکشد.
۳. ارسال کارت به آدرس مالک از طریق پست
بعد از آماده شدن کارت از سوی پلیس راهور به شرکت پست تحویل داده میشود تا به نشانی پستی مالک ارسال شود. بسته حاوی کارت یک مرسوله سازمانی محسوب میشود و معمولاً طی ۲۴ تا ۷۲ ساعت پس از تحویل به پست، به شهر مقصد میرسد. مأموران پست جهت تحویل کارت، طبق نشانی مندرج تا ۳ نوبت به درب آدرس اعلامشده مراجعه میکنند.
در صورت حاضر نبودن گیرنده یا ناقص بودن نشانی، کارت به نزدیکترین شعبه پست منطقه (باجه معطله) برگشت میخورد و تا ۳ ماه در اداره پست نگهداری میشود. پس از این مدت، اگر کارت توسط مالک از پست تحویل گرفته نشود، مرسوله به دفتر صادرکننده (پلیس راهور ناجا) برگشت داده خواهد شد.
روشهای پیگیری کارت موتورسیکلت
معمولاً صدور و تحویل کارت موتورسیکلت بین ۱۰ روز تا حداکثر یک ماه زمان میبرد. اگر در این بازه زمانی کارت به دست شما نرسید، لازم است از طریق روشهای زیر وضعیت صدور و ارسال آن را استعلام کنید. راههای متعددی برای پیگیری کارت موتور وجود دارد که در ادامه مهمترین آنها را شرح خواهیم داد:
الف) استعلام از سامانه پلیس راهور (رهگیری اینترنتی)
سادهترین و رسمیترین راه پیگیری کارت موتور، درگاه اینترنتی پلیس راهور است. برای این کار باید مراحل زیر را طی کنید:
- وارد سایت rahvar120.ir شوید.
- به سامانه رهگیری مرسولات سازمانی ناجا مراجعه کنید.
- روی گزینه «رهگیری مدارک سازمانی» در سایت کلیک کنید.
- از منوی کشویی نوع سند، گزینه «کارت موتور سیکلت» را انتخاب کنید و شماره پلاک موتورسیکلت را به همراه کد امنیتی وارد کنید.
- روی دکمه جستجو کلیک کنید تا آخرین وضعیت صدور و ارسال کارت نمایش داده شود.
در این سامانه معمولاً کد رهگیری پستی مرسوله کارت نیز نمایش داده میشود که میتوانید از آن برای پیگیری در سیستم شرکت پست استفاده کنید.
نکته: پیگیری کارت تنها با کد ملی ممکن نیست. برای جلوگیری از سوءاستفاده، معمولاً شماره پلاک باید بهعنوان شناسه اصلی وارد شود.
ب) پیگیری از طریق شرکت پست (سامانه رهگیری مرسولات پستی)
روش دوم برای پیگیری کارت، رهگیری مرسوله از طریق وبسایت شرکت پست است. همانطور که اشاره شد، پس از صدور، کارت موتور به اداره پست تحویل داده میشود.
- شما میتوانید مستقیماً وارد سامانه رهگیری مرسولات پستی به نشانی tracking.post.ir شوید و وضعیت دقیق بسته را مشاهده کنید.
- علاوه بر وبسایت پست، میتوانید از سامانه پیامکی شرکت ملی پست هم استفاده کنید: کافی است حرف R را به ابتدای کد رهگیری اضافه کرده و به شماره ۲۰۰۰۴۴۱ پیامک کنید. طی چند لحظه، پیامکی حاوی آخرین وضعیت مرسوله برایتان ارسال میشود.
- شرکت پست یک کد دستوری USSD به شماره #193* ارائه کرده است. کافی است پس از شمارهگیری، گزینه «رهگیری مرسولات» را انتخاب کنید و کد رهگیری مرسوله کارت را وارد کنید. پس از آن یک پیامک دریافت میکنید که وضعیت مرسوله شما را نشان میدهد.
ج) تماس با مرکز شمارهگذاری یا مراکز پلیس +۱۰
اگر از زمان تعویض پلاک و ثبت درخواست کارت بیش از ۲ هفته کاری گذشته و با وجود استعلام آنلاین و رهگیری پستی هنوز وضعیت کارت شما مشخص نیست، از طریق روشهای زیر میتوانید وضعیت کارت خود را پیگیری کنید:
- ابتدا با مرکز پاسخگویی شرکت پست (شماره تلفن ۱۹۳) تماس بگیرید و با ارائه مشخصاتی مثل شماره پلاک یا کد ملی، وضعیت دقیق مرسوله خود را پیگیری کنید. اپراتورهای شرکت پست میتوانند بررسی کنند که آیا کارت شما در واحد پستی منطقه موجود است، در مسیر ارسال است یا به ناجا برگشت داده شده است.
- درصورتیکه مشکل از سمت پست نبود، لازم است با مراکز شمارهگذاری پلیس راهور تماس بگیرید یا حضوری به دفتر پلیس +۱۰ محل خود مراجعه کنید. توجه کنید که باید مدارکی مانند کارت ملی و اطلاعات پلاک موتور را همراه داشته باشید. اینجا مشخص میشود که آیا خطا یا نقصی در پرونده شما وجود داشته که مانع صدور کارت شده است یا خیر. در چنین مواردی، با گزارش موضوع به پلیس +۱۰، روند صدور کارت مجدداً به جریان میافتد.
نکته: در صورت گذشت بیش از ۳ ماه و برگشت خوردن کارت به ناجا، عملاً کارت اولیه باطل شده و باید درخواست صدور کارت المثنی بدهید.
مدارک مورد نیاز برای دریافت یا پیگیری کارت
برای پیگیری وضعیت کارت موتورسیکلت بهصورت حضوری (مثلاً در اداره پست یا مراکز پلیس +۱۰) و همچنین دریافت کارت، همراه داشتن مدارک شناسایی الزامی است. مهمترین مدارکی که باید داشته باشید، عبارتاند از:
- کارت ملی یا شناسنامه مالک وسیله: جهت احراز هویت و تطبیق با نام درجشده روی کارت
- سند مالکیت موتور (برگ سبز): جهت اطمینان از قانونی بودن مالکیت و تطبیق مشخصات وسیله
- رسید ثبت درخواست کارت یا تعویض پلاک: این رسید که در مرکز شمارهگذاری به شما تحویل داده میشود، شامل مشخصاتی مانند شماره پلاک و کد رهگیری است.
هنگام تحویل کارت توسط مأمور پست، باید کارت ملی مالک را به مأمور پست نشان دهید. اگر خودِ مالک در نشانی حضور نداشته باشد، افراد خانواده با ارائه کارت ملی میتوانند بسته را تحویل بگیرند.
نکته: در صورت گمشدن کارت، باید ابتدا موضوع را به پلیس راهور (از طریق دفاتر پلیس +۱۰) اعلام کنید و گواهی مفقودی دریافت کنید.
نکته: بدون مدارک شناسایی و سند موتور، هیچ مرجع انتظامی یا پستی پاسخگوی شما برای استعلام کارت موتور نخواهد بود.
تفاوت کارت موتورسیکلت با کارت سوخت و سایر کارتها
برخی افراد ممکن است کارت شناسایی موتور را با کارتهای دیگری همچون کارت سوخت اشتباه بگیرند. لازم است تأکید شود که کارت سوخت و کارت موتور کاملاً مجزا از هم هستند. هر یک از این کارتها توسط مرجع مربوط به خود صادر میشوند:
- کارت موتورسیکلت (کارت شناسایی): توسط پلیس راهور ناجا صادر میشود و سند مالکیت وسیله نقلیه محسوب میشود. این کارت نشاندهنده ثبت قانونی پلاک به نام مالک بوده و برای هرگونه عملیات قانونی مرتبط با وسیله (تردد، فروش، نقلوانتقال، اثبات مالکیت) الزامی است. کارت موتور دارای شماره VIN اختصاصی وسیله نقلیه است و باید همیشه همراه موتورسوار باشد.
- کارت سوخت موتور: توسط شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی صادر میشود و برای سهمیهبندی سوخت به هر وسیله نقلیه تعلق میگیرد. کارت سوخت ارتباطی با پلیس راهور ندارد. پیگیری صدور یا ارسال کارت سوخت موتورسیکلت از طریق سامانههای شرکت نفت انجام میشود. بهعنوانمثال، میتوانید با ارسال کد VIN به سامانه پیامکی شرکت نفت یا مراجعه حضوری به پلیس +۱۰، آخرین وضعیت کارت سوخت خود را بررسی کنید.
- سایر کارتها (بیمه، معاینه فنی و…): کارت یا گواهی بیمه شخص ثالث موتورسیکلت توسط شرکت بیمه صادر میشود و معمولاً یک برگه یا کارت جداگانه است که وضعیت اعتبار بیمه را نشان میدهد. این مورد نیز ربطی به کارت موتور ندارد. کارت معاینه فنی نیز جداگانه توسط مراکز معاینه فنی ارائه میشود.
چرا کارت موتورسیکلت دیر میرسد؟
در حالت عادی، همانطور که گفته شد صدور کارت موتورسیکلت حدود چند هفته زمان میبرد؛ اما گاهی این روند کمی طولانیتر میشود که دلایل متعددی ممکن است داشته باشد. در این قسمت درباره ۵ مورد از دلایلی که باعث این تأخیر میشوند، صحبت میکنیم.
۱. نشانی اشتباه یا ناقص ثبتشده در سیستم:
یکی از دلایل نرسیدن کارت به دست مالک، درج اشتباه یا عدم تأیید نشانی پستی است. اگر آدرس محل سکونتی که در مرکز تعویض پلاک اعلام کردهاید ناقص، قدیمی یا نادرست باشد، کارت پس از صدور به مقصد اشتباه ارسال میشود یا فرآیند ارسال دچار مشکل میشود.
۲. خطای سیستمی در ثبت پلاک یا اطلاعات مالک:
گاهی مشکلات فنی یا ناهماهنگی اطلاعات در سامانه ناجا باعث میشود فرآیند صدور کارت متوقف شود. بهعنوانمثال، اگر در اطلاعات ارسالشده از سوی مرکز تعویض پلاک مغایرتی وجود داشته باشد (مثل تطابق نداشتن شماره شاسی با پلاک ثبتشده)، سیستم راهور جلوی صدور سند و کارت را میگیرد. همچنین اگر فرد خریدار بیش از یک پلاک فعال به نام خود داشته باشد یا پلاک قبلی خود را فک نکرده باشد، صدور کارت جدید با مشکل مواجه میشود.
۳. ایراد در چاپ کارت (مغایرت اطلاعات هویتی):
در برخی موارد ممکن است اطلاعات ارسالشده به پلیس راهور با دیتابیس پلیس تطبیق نداشته باشد. معمولاً در چنین مواردی یا خوانش اطلاعات دچار مشکل شده یا اینکه نام مالک یا کد ملی وی بهدرستی در سامانه ثبت نشده است. در نتیجه، وقتی کارت در مرحله چاپ قرار میگیرد، سامانه دچار خطا شده و کارت چاپ نمیشود.
۴. برگشت خوردن کارت به اداره پست به دلیل عدم حضور گیرنده:
همانطور که توضیح داده شد، مأمور پست سه مرتبه جهت رساندن کارت به آدرس مراجعه میکند. اگر در این بازه شما یا فردی از خانواده حضور نداشته باشد و نتوانید کارت را تحویل بگیرید، بسته به اداره پست منطقه برگشت خورده و در باجه معطّله نگهداری میشود.
۵. تأخیر در بهروزرسانی یا حجم بالای درخواستها:
گاهی مشکل نه از اطلاعات شماست و نه از پست. گاهی اوقات دلیل تأخیر در صدور کارت فقط حجم زیاد صدور کارت است که باعث عقب افتادن کارها میشود. برای مثال، در پایان سال یا هنگام تغییر قوانین (مثل تعویض پلاکهای قدیمی)، ممکن است حجم صدور کارت بهقدری بالا برود که فرآیند چاپ و ارسال با تأخیر انجام شود.
چه زمانی باید کارت موتورسیکلت جدید صادر شود؟
صدور کارت جدید یا کارت المثنی در موارد زیر انجام میشود:
تغییر مالکیت وسیله (خرید و فروش موتور):
با انتقال مالکیت و تعویض پلاک، برای مالک جدید کارت شناسایی تازه صادر میشود. کارت قبلی که به نام مالک قبلی بود، عملاً باطل میشود. پس از ثبت پلاک به نام مالک جدید، کارت شناسایی جدید طی روندی که شرح دادیم صادر و ارسال خواهد شد.
تعویض پلاک یا تغییر مشخصات موتور:
در موارد نادر ممکن است مالک شماره پلاک موتورسیکلت را (بدون انتقال مالکیت) تعویض کند؛ برای مثال در طرح تعویض پلاکهای قدیمی. همچنین اگر تغییر مهمی در مشخصات وسیله نقلیه رخ دهد (مثل اصلاح شماره شاسی یا شماره موتور اشتباه)، نیاز است که یک کارت جدید صادر شود. در این موارد پلیس راهور پس از اعمال تغییرات در سیستم، کارت قبلی را باطل و کارت جدید صادر میکند.
گمشدن، سرقت یا آسیب دیدن کارت موتور:
اگر کارت شناسایی خود را گم کردهاید یا بر اثر حادثهای اطلاعات آن مخدوش و غیرقابلخواندن شده است، باید کارت المثنی بگیرید. فرایند صدور کارت المثنی موتورسیکلت تنها از طریق مراکز تعویض پلاک و واحدهای شمارهگذاری قابل انجام است.
مدارک لازم برای درخواست کارت المثنی عبارتاند از: اصل مدارک شناسایی مالک (کارت ملی و شناسنامه)، اصل سند مالکیت موتور (برگ سبز)، مدارک احراز نشانی سکونت (مانند قبض یا اجارهنامه معتبر)، بیمهنامه شخص ثالث معتبر و برگه مفاصاحساب جرائم.
پس از ثبت درخواست المثنی، شماره رهگیری جدید به شما داده میشود و معمولاً بین ۷ تا ۲۰ روز کاری طول میکشد تا کارت المثنی صادر و توسط پست ارسال شود. در این مدت، وضعیت صدور کارت المثنی نیز دقیقاً مانند کارت اولیه از طریق سامانههای ذکرشده قابل پیگیری است.
نکته: طبق قوانین جدید، برای صدور المثنی نیازی به درج آگهی در روزنامه نیست، اما باید اعلام مفقودی در سیستم راهور (از طریق پلیس+۱۰) ثبت شود و مدتی صبر کنید تا از پیدا نشدن کارت اطمینان حاصل شود.
نکات نهایی برای پیگیری کارت موتورسیکلت
- رسید شمارهگذاری را تا زمان دریافت کارت نگه دارید.
- در صورت تغییر نشانی، فوراً آن را به راهور اعلام کنید.
- اگر بیش از ۳ هفته از پلاک کردن گذشت و کارت نرسید، اول از طریق اداره پست و بعد پلیس راهور موضوع را بررسی کنید.
- کارت موتور دائمی است و نیازی به تمدید ندارد.
جمعبندی
پیگیری وضعیت کارت موتورسیکلت با توجه به سامانههای آنلاین بسیار ساده است. کافی است پس از تعویض پلاک به سایت رهگیری مرسولات سازمانی ناجا سر بزنید تا از مرحله صدور و ارسال کارت خود مطلع شوید. در صورت بروز هرگونه تأخیر غیرعادی، اول از طریق پست و بعد پلیس +۱۰ موضوع را پیگیری کنید.
به یاد داشته باشید کارت موتور کلید اثبات مالکیت شماست؛ پس در حفظ آن کوشا باشید.
سؤالات متداول
۱. کارت موتورسیکلت چند روزه به دست مالک میرسد؟
زمان استاندارد صدور و ارسال کارت موتورسیکلت حدود ۱۰ روز کاری تا ۲ هفته پس از تعویض پلاک است.
۲. آیا امکان پیگیری کارت موتور فقط با کد ملی وجود دارد؟
خیر؛ پیگیری وضعیت صدور کارت موتور سیکلت صرفاً با کد ملی بهتنهایی امکانپذیر نیست برای استعلام آنلاین حتماً باید شماره پلاک یا کد VIN وسیله نقلیه را نیز وارد کنید تا سیستم هویت شما را تأیید کند.
۳. آیا کارت شناسایی موتورسیکلت نیاز به تمدید یا تعویض دورهای دارد؟
خیر، کارت موتور سیکلت دارای اعتبار دائمی است و تا زمانی که اطلاعات وسیله نقلیه و مالک تغییر نکند، همان کارت اولیه معتبر خواهد بود.
