تفاوت موتور سیکلت انژکتور و کاربراتور
اگر از یه بچه چهار پنج ساله بپرسی، موتور و ماشین با چی کار می‌کنه، بدون اینکه فکر کنه میگه بنزین. اما بنزین هیچوقت برای به حرکت در آوردن وسایل نقلیه، کافی نبوده. یه ماده دیگه در کنار بنزین باعث به کار افتادن انجین میشه و بدون این ماده، روشن شدن هیچ موتوری، از هوندا 125 بگیر تا کاوازاکی h2r ممکن نیست.خوشبختانه این ماده اونقدر قابل دسترس هست که ما حتی نیازی نیست به بود و نبودش فکر کنیم یا بابتش پولی پرداخت کنیم. مکمل بنزین برای روشن شدن موتور سیکلت چیزی نیست به جز اکسیژن.
ترکیب اکسیژن و بنزین که به صورت پودری وارد انجین موتور سیکلت میشه، با استفاده از جرقه ای که شمع موتور تولید می‌کنه، منفجر میشه و در نهایت باعث بالا پایین شدن پیستون‌ها، و به حرکت درآوردن تایر ها میشه. یکی از مهم ترین فرآیندهایی که داخل موتور سیکلت اتفاق می‌‌افته، ترکیب شدن هوا و سوخت به مقدار کافی درون موتور هست. این فرآیند به وسیله دو تا قطعه یدکی موتور می‌تونه انجام بشه. انژکتور یا کاربراتور.
با اینکه انژکتور و کاربراتور، هر دو یک وظیفه دارن، اما تفاوت های این دو انقدر زیاد و چشمگیر هست که باید تفاوت کاربراتور و انژکتور رو قبل از خرید موتورسیکلت در نظر بگیرید.
توی این بلاگ دکتر موتوری، راجع به مزایا و معایب کاربراتور و انژکتور صحبت کردیم. و این دو تا قطعه رو به طور کامل با هم مقایسه کردیم. چه موتور انژکتوری داشته باشی و چه موتور کاربراتوری، همیشه می‌تونی لوازم مصرفی موتور سیکلت رو از فروشگاه تخصصی لوازم یدکی دکتر موتوری تهیه کنید.
کاربراتور چیست
کاربراتور، ساده ترین و البته رایج ترین قطعه ای هست که برای رسوندن ترکیب آب و بنزین به انجین استفاده میشه. برای درک این قطعه تصور کنید که وسیله لوله شکلی به انجین موتور سیکلت وصل است. یک سمت این لوله فیلتر هوا وجود دارد تا از وارد شدن گرد و خاک و آلاینده ها به انجین جلوگیری کنید، و سر دیگر این لوله، مخلوط سوخت و هوا را به سیلندر های انجین وارد می‌کند.
اگر بخوایم نگاه دقیق تری به عملکرد کاربراتور داشته باشیم، باید بگیم که، وقتی موتور سوار گاز میده، هوا وارد کاربراتور میشه. اما این جریان هوا سرعت کافی رو نداره. جلوتر توی بخشی به اسم ونتوری، عرض لوله کوچکتر می‌شود. با کم شدن عرض لوله، فشار هوایی که در کاربراتور جریان دارد نیز کمتر می‌شود و در نتیجه طبق اصل برنولی، سرعت بیشتر می‌شود. این پدیده باعث به وجود آمدن خلا در ونتوری شده و در نتیجه سوخت به سمت محفظه کشیده می‌شود.
توی این مرحله، سوخت و هوا با هم ترکیب میشن و بعد وارد سیلندر ها میشن تا باعث احتراق در انجین و در نتیجه راه افتادن موتور سیکلت بشن.
اگر موتور سیکلت کاربراتور دارید، این بلاگ رو هم بخونید: نحوه تمیز کردن کاربراتور
مزایا و معایب کاربراتور
همونطور که گفتیم، کاربراتور ها کاملا به صورت مکانیکی کار میکنند و هیچ سیستم الکتریکی ای توی به کار انداختنش نقشی نداره. این خاصیت، هم تونسته مزایایی رو برای کاربراتور به وجود بیاره و هم یه سری معایب.
کاربراتور تکنولوژی ساده‌ای داره. در نتیجه برای تعمیرات اون نیازی نیست که هزینه خیلی زیادی بکنید. یا حتی عوض کردن کاربراتور نسبت به انژکتور خیلی ارزون تر میاد. معمولا پیدا کردن مکانیک هایی که موتورهای کاربراتوری رو تعمیر میکنند هم خیلی راحت تر هست.
در مقابل این سادگی، بعضی جاها کاربراتور می‌تونه یه سری دردسرهای بزرگ درست کنه. مهم ترینش اینه که اگر موتور کاربراتوری دارید، شرایط آب و هوایی به شدت می تونه روی عملکرد موتور تاثیر بزاره. مخصوصا وقتی که هوا سرد باشه، روشن کردن موتور کاربراتوری واقعا سخت و طاقت فرسایی هست.
اگر موتور کاربراتوری داشته باشید، با دردسرهای روشن کردنش، توی روزهای سرد آشنایی دارید، خوندن بلاگ روشن کردن موتور سیکلت در هوای سرد، می تونه به دردتون بخوره.
از نظر محیط زیستی هم، کاربراتورها به دلیل اینکه نمی‌تونن میزان هوای وارد شده داخل ونتوری رو به صورت دقیق تنظیم کنن، سوخت بیشتری نسبت به موتورهای انژکتوری مصرف می کنند و بیشتر باعث آلودگی هوا میشن.
مزایا موتور سیکلت کاربراتوری
- سیستم ساده‌تر
- هزینه نگهداری پایین
- تعمیر و نگهداری راحت
معایب سیستم سوخت رسانی کاربراتور
- بالا بردن مصرف سوخت
- آلایندگی بالا و آسیب به محیط زیست
- عملکرد ضعیف در هوای سرد و زمستان
- نیازمند به تنظیم مکرر با عوض شدن فصل
انژکتور چیست
در مقابل کاربراتور، همیشه اسم انژکتور رو می‌شنویم. از نظر وظیفه، درست مثل کاربراتور، انژکتور مخلوطی از بنزین و اکسیژن رو به سمت سیلندر ها می‌فرسته. اما از نظر عملکرد تفاوت‌های زیادی با کاربراتور داره. انژکتور به نسبت کاربراتور، تکنولوژی جدید تری داره پس منطقیه که عملکرد بهتری هم نسبت به کاربراتور داشته باشه.
در موتورهای انژکتوری، سوخت با استفاده از سوزن انژکتور توی سیلندر به صورت پودری اسپری میشه و با هوا ترکیب میشه.
انژکتورها از سیستم های الکتریکی و کامپیوتر موتور (ECU) برای تنظیم کردن نسبت سوخت به هوا، استفاده می‌کند. در نتیجه مصرف سوخت و همچنین آلایندگی موتورهای انژکتوری به نسبت موتورهای کاربراتور، بسیار کمتر است.
مزایا و معایب انژکتور
سیستم کار انژکتور به صورت مکانیکی- الکتریکی هست. به همین دلیل ، در مقایسه با کاربراتور به شدت دقیق تر عمل می‌کنه. این یعنی که دیگه توی هوای سرد نیازی نیست نگران روشن شدن موتورسیکلت باشید. چون انژکتور، نسبت به شرایط جوی، فشار هوا، دور موتور و … بهترین نسبت بنزین به هوا رو پیدا می کنه و به اندازه کافی، هوا رو به انجین تزریق، می‌کنه.
به خاطر وجود سنسورهایی که توی سیستم سوخت رسانی انژکتوری وجود داره، نسبت سوخت و هوا همیشه به درستی تنظیم میشه. در نتیجه، مصرف بنزین توی موتورهای انژکتوری کمتر، یا حداقل بهینه تر هست. از نظر محیط زیستی هم، موتور های انژکتوری آسیب کمتری به طبیعت می‌زنن.
اما توی مقایسه با کاربراتور، انژکتور واقعا گرون تر هست. هم هزینه لوازم یدکی بیشتر میشه. و هم تعمیر موتور انژکتوری، باید به دست یه تعمیرکار حرفه‌ای، که تخصصی روی موتورهای انژکتوری کار می‌کنه، انجام بشه.
مزایا موتور سیکلت انژکتوری
- مصرف بهینه سوخت
- آلایندگی پایین‌تر
- عدم نیاز به تنظیم دستی
معایب موتور سیکلت انژکتوری
- هزینه بالای تعمیر
- نگهداری و تعمیر سخت‌تر
- نیازمند به تعمیر توسط مکانیک حرفه‌ای و تخصصی
کدوم سیستم سوخت رسانی برای موتور سیکلت بهتره؟
از نظر تئوری، به نظر میاد سیستم سوخت رسانی انژکتوری، برای موتور سیکلت بهتر باشه. این سیستم آلایندگی پایین‌تری داره و پیشرفته‌تره. همچنین مصرف سوخت رو تا حدودی پایین میاره. اما در واقعیت و تجربه روزمره، اوضاع موتور سیکلت‌های انژکتوری به خصوص موتورهایی که توی بازار ایران هستند متفاوته.
معمولا موتور سیکلت‌های کاربراتوری هزینه نگهداری پایین‌تر و تعمیرات راحت‌تری دارند. با اینکه مدام باید یک سری رسیدگی‌ها مثل تنظیم این قطعه و تمیز کردن اون رو باید انجام بدید، اما توی طولانی مدت، دردسرهای کمتری داره. چون این سیستم سوخت رسانی صرفا به صورت مکانیکی کار می‌کنه و قطعات کمتری به نسبت موتور انژکتوری داره. در نتیجه، توی استفاده دراز مدت، موتور سیکلت کاربراتوری به شرط رسیدگی درست، به صرفه‌تره.
خیلی از موتورسوارهای باتجربه، میگن که توی دنیای واقعی، معمولا عملکرد موتور سیکلت‌های کاربراتوری از نظر شتاب‌گیری و قدرت بهتره. و سیستم سوخت رسانی انژکتوری عملکرد بهتری توی ماشین‌ها داره نه توی موتور سیکلت‌ها.
جدول مقایسه انژکتور و کاربراتور
| ویژگی | سیستم انژکتوری | سیستم کاربراتور |
|---|---|---|
| نحوه عملکرد | با کمک پمپ بنزین و سنسورها مقدار مناسب بنزین به محفظه احتراق تزریق میشه | با استفاده از ونتوری، سوزن و شناور، سوخت و هوا ترکیب میشن و به سمت محفظه احتراق هدایت میشن |
| دقت | با استفاده از کامپیوتر، مقدار دقیق مورد نیاز بنزین مشخص میشه و دقت بالایی داره | از انجایی که به صورت مکانیکی است، دقت پایین‌تری داره و ممکنه در هوای سرد، دقت پایینی داشته باشه |
| مصرف سوخت | تمامی بنزین، به صورت بهینه مصرف می‌شود در نتیجه مصرف پایین‌تری داره | اگر به صورت دقیق تنظیم نباشه، ممکنه سوخت زیادی مصرف کنه |
| آلایندگی | به دلیل احتراق کامل سوخت، آلایندگی کمی داره | آلایندگی بیشتری تولید می‌کنه |
| شتاب م قدرت | به دلیل پایین بودن کیفیت قطعات آن در ایران،قدرت کمتری داره | عملکرد قابل قبول و خوبی داره و معمولا قدرت بهتری داره |
| قیمت | به دلیل پیچیدگی سیستم‌های الکترونیکی، گران‌تر است | سیستم مکانیکی ساده‌ای داره در نتیجه هزینه ان نیز کمتر است |
| نگهداری | تعمیرات و نگهداری آن باید توسط فرد متخصص و حرفه‌ای انجام بشه | تعمیرات ساده‌ای داره و توسط بیشتر موتورسازها، تعمیر میشه |
| سهولت رسیدگی | نیازی به رسیدگی زیادی نداره | باید به طور مداوم تمیز شود و به صورت دوره‌ای تنظیم شود. |
خلاصه مطلب
تفاوت موتور سیکلت کاربراتور و انژکتور، بیشتر در عملکرد بهتر مصرف سوخت و هزینه های تعمیر و نگهداری مشخص میشه. به طور کلی، موتور سیکلت کاربراتور، هزینه تعمیر خیلی کمتری در برابر انژکتور داره، و با ابزار ساده قابل تعمیر هست. در برابر اون، موتورهای انژکتوری، عملکرد بهتری توی مصرف سوخت دارن در نتیجه هر قطره بنزین به بهترین شکل ممکن مصرف میشه. برای انتخاب بین موتور سیکلت کاربراتوری و انژکتوری، باید اول اولویت‌های خودتون رو در نظر بگیرید و به نسبت مزایا و معایب هر کدوم از این سیستم‌های سوخت رسانی، یکی رو انتخاب کنید.
نظر و تجربه شما راجع به مقایسه موتور سیکلت کاربراتور و انژکتور چیه؟ به نظرتون کدوم عملکرد بهتری داره و برای کسایی که تازه می‌خوان موتور سیکلت بخرن، کدوم رو پیشنهاد می‌کنید؟
منبع:https://www.tvsmotor.com/media/blog/explained-carburetion-vs-fuel-injection